امروزه تقريبا نمي توان دستگاهي را پيداکرد که در آن برد و مدارات الکتريکي وجود نداشته باشد. در دنياي مهندسي پزشکي، تجهيزات پزشکي داراي بردهاي پيچيده الکتريکي مي باشند که يک مهندس پزشک بايد اين توانايي را داشته باشد که بتوانند آن ها را تعمير کند. در اين مطلب شمارا با تست قطعات الکترونيکي و آموزش تعميرات الکترونيکي آشنا مي کنيم.
Green electronic board illuminated from bottom
مقاومت انواع مختلفي دارد . فعلاً آموزش تست يک مقاومت ثابت را توضيح مي دهم .
جهت تست از دونوع مولتي متر مي توانيم استفاده کنيم :
تست با مولتي متر ديجيتال :
در اين روش در حاليکه مولتي متر را در مد تست مقاومت مي گذاريم دو ترمينال مولتي متر را به ابتدا به هم اتصال مي دهيم تا سيمهاي ترمينال وخطاي مولتي متر را کنترل نمائيم سپس دو پايه ترمينال را به دوسر مقاومت وصل نموده مقدار اهم نشان داده شده را قرائت مي کنيم در صورتيکه اين مقدار با اندازه مقاومت که از روي رمز رنگها ويا از روي نوشته روي مقاومت قابل تشخيص است مقايسه مي کنيم اگر اين دو عدد بهم نزديک بودند باتوجه به خطاي مقاومت مي گوئيم که مقاومت سالم است .
تست با مولتي متر آنالوگ ( عقربه اي (
در اين روش نيز بايد مولتي متر را در رنج هاي تست کننده مقاومت بگذاريم البته تعيين اين رنج بستگي به مقدار مقاومت ما دارد اگر مقاومت ما کوچکتر از ??? ، اهم است مولتي متر را در رنج
Rx1 و اگر از ???، اهم بزرگتر و کوچکتر از ?? کيلو اهم است در رنج Rx100 و در صورتيکه بزرگتر از ?? کيلو و کوچکتر از ??? کيلو در رنج Rx1k و در صورتيکه بزرگتر از ??? کيلو باشد مولتي متر را در رنج Rx10k قرار داده و مقاومت را تست مي کنيم در اين مرحله نيز بايد ميزان اهم قرائت شده با اندازه واقعي مقاومت خيلي نزديک باشد وفقط در حد خطاي آن تلرانس قابل قبول است .
تست مقاومت هاي متغير
تست مقاومتهاي متغير :
الف : پتانسيو متر :
براي تست پتانسيومتر به کمک مولتي متر آنالوگ : ابتدا رنج مناسب انتخاب و سپس پايه وسط پتانسيومتر را نسبت به دوپايه ديگر اهم چک مي کنيم طبيعي است که سر لغزنده وسط در هر کجا باشد عددي قرائت مي شود ونيز مي دانيم مجموع هردوعددي که از جمع اعداد قرائت شده هردو پايه طرفين بدست مي آيد برابر مقدار اهم کل پتانسيومتر مي باشد .
حال براي اطمينان از عمل کرد پتانسيومتر در حين تغيير اهم نيز مي توانيم يک از پايه هاي کناري را نسبت به پايه وسط در حالي اهم چک نمائيم که پتانسيومتر را مي چرخانيم در هر حالت بايد تغييرات اهم را مشاهده کنيم اگر در نقطه اي تغييرات اهم ناجوري ( کم و زياد شدن غير طبيعي )
مشاهده شود پتانسيومتر مشکل دارد و خلاصه لازم است که تغييرات يکنواخت و بدون قطع شدن باشد .
تست ولوم : مي دانيم که ولوم نيز نوعي مقاومت متغير مي باشد پس مانند پتانسيو متر تست مي شود .
تست مقاومتهاي متغير ويژه يا مخصوص :
اين نوع مقاومتها با تغييرات فيزيکي عمل مي کنند .
تست مقاومت مخصوص Ldr :
مي دانيم در مقابل تغييرات نور پاسخ مي دهد . پس در حاليکه دو پايه آنرا به ترمينالهاي مولتيمتر وصل نموده ايم در رنج Rx1k بهتر است در جلو نور مقاومت آنرا قرائت نموده سپس با ايجاد سايه تغيير مقاومت آن را مشاهده کنيم .با پاسخ در مقابل تغغييرات نور سالم بودن آن مشخص مي شود .
تعمير بردهاي الکتريکي www.BMEcenter.ir (4)
تست مقاومت ويژه يا مخصوص Vdr :
مي دانيم که Vdr نوعي مقاومت ويژه يا مخصوص است که با افزايش ولتاژ اهم آن کاهش مي يابد پس معمولاً در جايي که قصد ثابت کردن ولتاژ را دارند مانند زنر استفاده مي شود .
وبراي تست بدليل ولتاژ بالاي آن با اهمتر قابل تست نيست ودر مدار ودانستن مقدار ولتاژ محل تست مي شود .
تست مقاومت Ptc :
مي دانيم Ptc نوعي مقاومت است که با افزايش حرارت اهم آن افزايش و با کاهش حرارت اهم آن کاهش مي يابد . پس اگر در حاليکه يايه هاي آن را به وسيله ترمينالهاي مولتي متر گرفته ايم با وسيله اي حرارت زا مانند هويه ، سشوار ، ….. حرارت دهيم مقدار اهم آن زياد شده وعلامت سالم بودن آن است . و عکس اين عمل نيز درست است .
تست مقاومت ويژه Ntc :
عکس Ptc عمل مي کند .
تست مقاومت Mdr :
اين مقاومت در حوزه مغناطيس اهمش بالا مي رود و مي توان در هنگام تست با آهنربا تغييرات اهمش را ملاحظه کرد . نوع پيشرفته آن به نام Ic هال مشهور است . که در ضبط صوت هاي قديمي سيلور ديده ايم .
تست انواع خازن توسط مولتي متر
تست انواع خازن :
تست خازنهاي کمتر از?? نانو فاراد بسادگي توسط مولتي متر انجام نمي شود و فقط با خازن سنج تست مي شود در صورتيکه خازن سنج نداريد روشهاي زيادي براي تست اين نوع خازن مي توان به کار برد .
اينجانب براي تست اين نوع خازنها پيشنهادي به همکاران مي دهم اگر حوصله نمودند تست کنند جالب است .
براي تست اين نوع خازن سه دور سيم روپوش دار معمولي را به دور هسته ترانس Hv که در دم دست داريم و تلويزيون در حال دريافت يک برنامه مي باشد پيچيده و يک سر سيم را شاسي نموده خازن را به سر بعدي متصل و بايک مقاومت ?? کيلو اهمي شاسي کنيد مطابق شکل :
در اين حالت تلويزيون را روشن کنيد طبيعي است که Hv در سيم پيچ القا ء حدود ?? الي ?? ولت پيک تو پيک خواهد داشت که با مولتيمترها نزديک ?ولت Ac مي شود . حال ولتاژ دو سر خازن را اندازه گيري نمائيد اينجانب در آزمايشي که انجام دادم خازن ?n حدود ?vac خازن ???pf حدود ?vac ولت را نشان داد مي توان مقاومت کمتري را نيز انتخاب و رنج وسيعي از خازنها را تست نمود از اين روش مي توان براي تست انواع خازنهاي پلاستيکي استفاده نمود . و نتايج مختلفي براي انواع خازنها تجربه نمود .
در اين تست اگر دوسر خازن ولتاژي نداشته باشد به معني شورت خازن واگر تقسيم ولتاژي مابين مقاومت و خازن صورت نگيرد به معني قطع خازن مي باشد . لازم به توضيح است که بايد مقدار خازن و مقاومت را درست انتخاب نمود .
و حال تست خازنهاي بالاتر از ??nf الي ?ميکرو فاراد : براي تست اين نوع خازن مي توان مولتي متر را روي رنج Rx10 قرار داده و مي دانيم لحظه وصل ترمينالهاي مولتي متر اگر خازن خالي باشد توسط پيل ?v داخل مولتيمتر شارژ شده و در حان شارژ عقربه مولتيمتر اهم مدار را در لحظه عبور جريان نشان مي دهد مقدار ماکزيمم حرکت عقربه را براي هميشه بخاطر بسپاريد تقريباً متاسب با ظرفيت خازن عقربه منحرف مي شود .
اگر در اين روش بعد از شارژ کامل خازن ، اگر خازن نشتي نداشته باشد خازن سالم است و اهم قرائت شده بي نهايت است . و در صورتيکه خازن نشت داشته باشد عقربه مقدار اهمي را نشان مي دهد که گوياي ميزان نشتي خازن است .
ونيز اگر خازن قطع باشد هيچگونه عکس العمل مشاهده نمي شود و عقربه هيچ انحرافي نخواهد داشت .