اصول اصلی عیب یابی مدارات الکترونیکی
در اين مقاله يک جمع بندي از تکنيک هاي عيب يابي تمامي انواع ابزارهاي الکترونيکي و آموزش تعميرات الکترونيک را ارائه مي دهد.بدون توجه به ايک که درباره چه مداري صحبت مي کنيم،يک روش منطقي براي پيدا کردن و تصحيح يک ايراد،براي مثال در هر ابزار يا سيستمي وجود دارد و بايد بدانيد که وسيله چگونه را مورد بررسي قرار دهيد تا بفهميد که هر مدار به طور عادي چگونه کار مي کند.
اگر ابزار نظامي يا صنعتي است،يک جزوه آموزشي وجود دارد که همه نوع اطلاعاتي را به شما مي دهد (تئوري عملکرد،مراحل کار و آزمايش،عمليات تنظيم،ليست بخش ها،دياگرام موقعيت و غيره).در بعضي از سيستم هاي پيچيده،چندين جزوه وجود دارد (تعمير،نکات قبل از تعمير،عملکرد،کاتالوگ بخش ها و غيره).
اگر وسيله از نوع ابزار الکترونيکي يا سرگرمي خانگي است،مانند تلويزيون يا مانيتور،ويديو،دوربين و غيره،ورقه هاي اطلاعاتي آن معمولا در دسترس هستند.
هر چند اين ورقه ها،توصيف هاي کاملي را که در جزوه هاي فني ارائه مي شوند در خود ندارند،ولي اطلاعات مختصر و مفيدي را در خود دارند (نمودار شماتيک،عمليات آزمايش و تنظيم،شکل موج ها،ولتاژها و اطلاعات مقاومتي و غيره) که براي اين نوع وسيله ها کافي و دقيق است.در صورت نداشتن ورقه هاي اطلاعاتي،اغلب ابزارهاي سرگرمي خانگي با يک نمودار شماتيک همراه هستند که بعضي از شکل موج ها،اطلاعات مقاومت و ولتاژها را در خود دارند.
بدون توجه به اين که چه اطلاعاتي در دسترس هستند،قبل از اقدام به تعمير دستگاه،اطلاعات را به طور کامل مطالعه کنيد.در موارد نادر،اطلاعاتي براي خواندن وجود ندارد.اگر تاکنون تحت اين شرايط،دستگاهي را تعمير کرده باشيد.اين مقاله و تشريحات آن بسيار برايتان مناسب است.
شما بايد کار تمام کنترل ها و تنظيم ها و طرز کار آنها را بدانيد.اغلب موارد که عيب ها خيلي بد به نظر مي رسند،اشکال کار به کاربر باز مي گردد.همچنين وقتي که از عمر دستگاه خيلي مي گذرد،ممکن است بعضي تنظيم ها خارج شوند.در هر صورت براي يک تعمير خوب بايد بتوانيد با دستگاه کار کنيد.
در ابزارهاي ساده الکتريکي،مراحل کاري واضح و استاندارد شده هستند،مانند مراحل کاري دستگاههاي تلويزيون هر چند اگر از اين کار نااميد شويد،سعي کنيد جزوه استفاده کننده دستگاه را بگيريد که معمولا عملکرد و پيش تذکرات ويژه اي در مورد ابزار ارائه مي دهد.
شما بايد بدانيد که چگونه از ايزارهاي اندازه گيري براي انجام عمليات آزمايش و تنظيم استفاده کنيد.اگر نتوانيد از ابزارهاي آزمايش الکترونيکي،به طور موثري استفاده کنيد،در هر تعميري که انجام مي دهيد واقعا به دردسر خواهيد افتاد.به خاطر داشته باشيد که بعضي از دستگاه ها به وسيله هاي اندازه گيري خاص نياز دارند،مانند جعبه هاي نوري،اندازه گيريهاي نور،جدول هاي تنظيم و منابع نور براي دوربين ها.
خوشبختانه اغلب عمليات عيب يابي الکترونيکي را مي توان با سه وسيله اساسي انجام داد:مولتي متر(اهم متر)،اسيلوسکوپ(که ما نام اسکوپ را براي آن استفاده مي کنيم) و منابع سيگنال (مولد RF،مولد جاروب کننده،مولد صوتي،مولد رنگي NTSCوغيره)
شما بايد بتوانيد وسيله تعمير شده را يک بررسي کلي نماييد.بدون توجه به اين که تعمير کاري،ساده يا مشکل باشد.گاهي يک اشکال،نتيجه اشکال ديگري است.اگر هر دو،برطرف نشوند عيب باقي خواهد ماند.يک مثال عمومي از اين مسئله،اتصال کوتاه يا جرقه قطع و وصل شونده بين دو قطعه (مثلا بين دو پايه بر روي رابط گوشه اي از برد مدار چاپي)به وجود آمده است و فرض کنيد که اتصال کوتاه،يک مقاومت را بر روي بر مدار چاپي و يا يک برد آي سي دار کامل را بسوزاند.
براي اين که يک بازنگري دقيق انجام دهيد،باز هم لازم است که دستگاه و عمليات کاري آن را داشته باشيد (معمولا در جزوه فني،ورقه هاي اطلاعاتي يا جزوه معمولي استفاده کننده،پيدا مي شوند)
عموما اگر دستگاه تمام عمليات کاري خود را به طور صحيح انجام دهد،مي توانيم فرض کنيم که درست بوده و آماده استفاده است.همچنين بازنگري دستگاه بعد از تعمير،مي تواند نياز به تنظيم مجدد کنترل هاي دستگاه را به ما نشان دهد.
بايد بدانيد که چگونه از ابزار تعمير استفاده کنيد.اغلب کار تعمير را مي توان با ابزارهاي ساده انجام داد (وسايل لحيم کاري،انبر دست،آچار پيچ گوشتي،سيم چين و غيره).هر چند براي دستگاهها و مدارهاي خاص نياز به تکنيک هاي خاصي است.تعمير بردهاي مدار چاپي و برداشتن يا تعويض بردهاي آي سي دار مثال هايي از اين است.به خاطر داشته باشيد که اگر دستگاه داراي تجهيزات مکانيکي است مانند ويديوها و دوربين ها به ابزارهاي اندازه گيري خاص نياز است.
سرانجام شما بايد بتوانيد به طور منطقي اطلاعات وسيله معيوب را تحليل کنيد و روشي سيستماتيک و منطقي براي يافتن اشکال اعمال کنيد.به طور خلاصه بايد بتوانيد فکر کنيد.اطلاعاتي که بايد تحليل شود ممکن است در ساختار وسيله مثلا ظاهر شدن تصوير در تلويزيون يا نمايشي که از ابزارهاي آزمايش کننده به دست مي آيد (اندازه گيريهاي ولتاژ و مقاومت يا شکل موج) باشند.در هر صورت اين تحليل اطلاعات است که عيب يابي را منطقي و موثر مي کند.